LAPORAN KHAS: Sempena Ulang Tahun Ke-20 Perjanjian Damai Kerajaan Malaysia dan PKM (Bahagian Ketiga)

Oleh ROZAID A. RAHMAN

Hari Ini Mereka Bertemu di Meja Makan...

3 DISEMBER 1989: Sehari selepas majlis menandatangani perjanjian damai wakil-wakil Malaysia, Thailand dan PKM menenangkan fikiran dalam satu majlis jamuan makan malam yang dianjurkan oleh Angkatan Tentera Thailand yang diterajui oleh Jeneral Chavalit Yongchaiyudh.

Chin Peng (kanan) bersama Jeneral Chavalit Yangchaiyuth pada 2 Disember 1989.

Jeneral Chavalit adalah seorang negotiator yang handal. Saya mempunyai hubungan yang rapat dengannya hasil daripada temuramah eksklusif yang pernah beliau berikan kepada saya setahun sebelum itu.

Pada tahun 1988, beliau telah berjaya membawa keamanan di empat Wilayah Selatan Thai, yang didominasi oleh masyarakat Melayu iaitu Yala, Narathiwat, Songkla dan Pattani dengan memperkenalkan satu program yang beliau sendiri namakan dalam bahasa Melayu iaitu HARAPAN BARU.

Dalam hal perjanjian damai ini juga, Chavalit telah sekali lagi membuktikan kemampuannya sebagai seorang negotiator.

Beliau dibantu oleh orang kepercayaannya, Komander Wilayah 4 yang berpangkalan di Selatan Thai. Beliau ialah Major Jeneral Kitty Ratanajaya. Kitty lah yang menjadi tulang belakang Chavalit sepanjang rundingan damai dengan PKM dan Kerajaan Malaysia.

Malam itu, Kitty bertindak sebagai host bersesuaian dengan peranannya dalam rundingan damai tersebut.

Jamuan itu diadakan di Dewan Berdansa Lee Gardens Hotel - tempat berlangsungnya upacara perjanjian damai sehari sebelum itu.

Wakil utama Malaysia, Datuk Wan Sidek dan General Hashim Mohd Ali duduk di meja utama. Turut hadir ialah mereka yang memainkan peranan penting sebagai negotiator di pihak Malaysia iaitu Pengarah Cawangan Khas, Rahim Noor dan Timbalannya, Norian Mai. Kedua-dua mereka kemudiannya menjadi Ketua Polis Negara.

Pemimpin-pemimpin PKM, Chin Peng, Rashid Maidin, Abdullah CD dan Ah Sek meluangkan masa untuk berbual-bual dengan para tetamu yang sebahagian besar daripada mereka mengambil peluang ini untuk bergambar kenang-kenangan.

Chin Peng duduk di sebelah General Hashim dan kelihatan lebih banyak mendengar percakapan general itu dengan penuh minat dan kusyuk. Perbualan mereka sudah pastinya tidak menyentuh sesuatu yang serius kerana pada kebanyakan masa mereka lebih banyak ketawa malah ketawa besar lagi.

Datuk Wan Sidek pula banyak menghabiskan masa berbual dengan Abdullah CD. Yang sentiasa kelihatan serius dan sukar sekali mengukirkan senyuman ialah Rashid Maidin. Beliau juga tidak banyak bercakap dan hanya menjawab ringkas kepada sebarang pertanyaan.

Bekas Ketua Polis Perak, Datuk Seri Yuen Yuet Leng turut bermesra dengan para pemimpin PKM.

Beliau yang pernah berkhidmat sebagai timbalan pengarah Cawangan Khas ketika ditemui berkata, “Saya tidak pernah terfikir langsung suatu hari nanti saya akan bersua muka dengan Setiausaha Agung CPM, Chin Peng dalam suasana yang sama sekali berbeza...tidak sepertimana malam ini.”

“Sewaktu Chin Peng keluar dari hutan sambil diiring James Davis pada 28 dan 29 Disember 1955, untuk mengadakan rundingan dengan Tunku Abdul Rahman di Baling, saya adalah pegawai Cawangan Khas di Baling,” kata Yuen.

Beliau menyifatkan dirinya sangat beruntung kerana berpeluang menyaksikan rundingan damai sebanyak dua kali, satu gagal dan satu lagi berjaya.